දෙනිපිටිය වඩාත් ප්රකට වූයේ රුහුණේ මහා කිවිවරිය ගජමන් නෝනාගේ දෙනිපිටියේ නුගරුක වැනුම නිසාය. එහෙත් එම සුප්රකට දෙනිපිටියටම දීකිරි හෙවත් දීකිරි පොල්වල ද, උපන් බිමයි. දීකිරි පොල් නමින් හඳුන්වන පොල් විශේෂය දක්නට ඇත්තේ දෙනිපිටියේ පොල්ගස්වල පමණි. නමුත් ඊට විශේෂිත වූ හේතුවක් හඳුනා ගැනීමටද, හැකිවී නොමැත.
දීකිරි පොල් හටගන්නේද, සෙසු පොල් හටගන්නා පොල්ගස්වලය. එම පොල්වලුවලමය. එම නිසා දීකිරි පොල්ගස් යැයි වෙන්කොට හඳුනා ගැනීම අපහසුය. එහෙත් මෑත කාලයේ දීකිරි පොල් ගෙඩිවලින් රෝපණය කරන ලද පොල් පැළ නැතුවාම නොවේ.
දීකිරි පොල්වලද, ගෙඩියේ ස්වරූපය සාමාන්ය
පොල්ගෙඩියකට වඩා වෙනස් නොවේ. එහි ඇතුළත පොල් වතුර නොමැත. පැල පොල් මදයක් මෙන් එහි ඇත්තේ පොල් මදයකි. ඒවා හිරමනයෙන් නොගා පිහියකින් උලුප්පා ගනිති. දීකිරි ඉතා මෘදුය. කිරි සුදු පැහැයෙන් යුක්තය.
දීකිරි පොල් මදවල අධික ලෙස මේදය ඇතත් එය ඉතා රසවත්ය. මී පැණි හෝ හකුරු, මුද්දරස්පලම්,ගල්කණ්ඩු ආදිය සමඟ දීකිරි කෑමට එකල සිටම ජනතාව පුරුදූ වී සිටිති. එමෙන්ම දීකිරි පොල් පුරුෂ ශක්තිය වර්ධනය කිරීමටද, බෙහෙවින් ඉවහල් වෙයි. සාමාන්ය පොල් කිරි යොදා උයන රස කැවිලිවලට වඩා දීකිරි පොල් යොදා ගන්නා රස කැවිලි ඉතා රසවත්ය.
දෙනිපිටියේ පදිංචි එල්.පී. විජේරත්න මහතා දීකිරි පොල් හඳුනා ගැනීමට ඉතා දක්ෂයෙකි. ඒ කාලාන්තරයක් තිස්සේම පවතින අත්දැකීම් නිසාය. ඒ පිළිබඳව ඔහු ප්රකාශ කලේ මෙලෙසින්ය.
“පොල් කැඩෙන පොල් මුරයට එක ගසින් පොල්වලු තුනක් පමණ කඩනවා. එම පොල් වලු තුනෙන් මැදිවයසේ තිබෙන ඇතැම් පොල්වලුවල ගෙඩිවල දීකිරි පොල් තිබෙනවා. දීකිරි පොල් සාමාන්ය පොල්වලට වඩා බර වැඩියි. ඒවා ලෙලි පිටින් වතුරේ දැම්මොතින් නැට්ට උඩු අතට හැරෙනවා. ඒවගේම තමයි ලෙලි ගහපු පොල් ගෙඩියකට තට්ටු කරන විට බරැති ගොරෝසු හඬක් එනවා. ඇතුලේ වතුරත් නැහැ. දෙනිපිටිය ප්රදේශෙය් පොල් වල්ලක දීකිරි පොල්ගෙඩි තුනක්වත් තියෙනවා.”
එහෙත් ඒ අතර හඳුනා ගැනීමට අපහසු දීකිරි පොල් ද ඇත. ඒ දිකිරි පොල්වල ස්වරූපයයි.
දීකිරි පොල් ගෙඩි පැල කිරීම පහසු නැත. එසේ පැළ කළද, දෙණිපිටියෙන් බැහැර වෙනත් ප්රදේශයකදී දීකිරි පොල් ගසක් රෝපණය කර ගැනීමද, ඊට අපහසුය. ලුණුවිල පොල් පර්යේෂණායතනයේ මෙන්ම ගාල්ල ප්රදේශයේද, එලෙස රෝපණය කරන ලද පොල් ගස් දෙකක් ඇති බව දැනගන්නට ඇත.
සිංහලයින් ආගන්තුක සත්කාරයට ළැදියන් බව ප්රකාශ කාශ කලේ රොබට් නොක්ස්ය. නමුත් දීකිරි වලින් ආගන්තුක සත්කාර කරන සිංහලයන් එතුමා දැක තිබුණේ නැත. දෙනිපිටියට පැමීණිමට නොහැකිවීම ඊට හේතු වූවා විය හැකිය. දෙනිපිටියේ ජනතාව ආගන්තුකයින්ට පෙරනොවූ ආහාර කිසක අත්දැකීමක් ද, සමග දීකිරිවලින් සංග්රහ කිරීමටද, අමතක නොකරති. ඒ දෙනිපිටියටම අනන්යවූ සංග්රහයකි.
දෙනිපිටිය පැරණි වෙළඳපලෙහි දීකිරි පොල් විකිණීමට තබා ඇත. නමුත් ඒ සාමාන්ය පොල් අතර නොවෙති. සුවිශේෂී භාණ්ඩයක් මෙන් එය අලෙවියට තබා ඇත.
දකුණේ වැලිගම දෙනිපිටියටම අනන්ය වූ දීකිරි පොල් බිඳක රස බලන්නට නම් ඔබටද, දෙනිපිටියටම යායුතු වෙයි.
දෙනියාය ප්රදේශයේද දීකිරි පොල් ගස් කිහිපයක් අැති බව මෑත කාලයේ වාර්තා වී තිබේ.
අන්තර්ජාල උපුටාගැනීමකි